Raad voor de Journalistiek buigt voor kritiek

RAAD GAAT (OUD)-POLITICI WEREN

door Pamela Hemelrijk
De Raad voor de Journalistiek gaat alle politici en ex-politici uit haar gelederen verwijderen. Dat heeft het stichtingsbestuur van de Raad aangekondigd. “Over een jaar of wat zult u geen ex-politici in de Raad meer tegenkomen” belooft secretaris J. Timmers mij bij brief van 21 september. Goed zo, Timmers, zo mag Pam het horen. Maar waarom moest deze opschoning jaren vergen? Stel niet uit tot morgen wat gij vandaag kunt doen, zou ik zeggen. Zet ze er toch per direct uit, man!
Mijn kritiek is overigens niets nieuws, als ik me dat soms mocht verbeelden, zo verneem ik uit de brief. Velen voor mij hebben al betoogd (kennelijk aan dovemansoren!) dat politici in de Raad niet thuishoren omdat juist de politiek er een evident belang bij heeft de persvrijheid zoveel mogelijk aan banden te leggen.

Dit alles staat zelfs te lezen in ‘een studie die vorig jaar in opdracht van het stichtingsbestuur naar dit onderwerp is verricht’. Aldus Timmers in zijn schrijven. Fijn hoor, maar waarom is er met die aanbevelingen dan niets gebeurd? Waarom is die studie ergens onderin een bureaula geeindigd? Zo zie ja maar: frappez, frappez toujours: dat is de boodschap. Anders gebeurt er niets.
Timmers vindt dat ik ‘schromelijk overdrijf’ door te beweren dat het in de Raad zwart ziet van de politici: vier op de twintig, zo betoogt hij, kunnen de boel nooit naar hun hand zetten. Het gaat dan om Nora Salomons (PvdA), Ed van Thijn (PvdA), Gerrit Jan Wolffensperger (D66) en Bas de Gaay Fortman (Groen Links). Erik Jurgens (PvdA) is recent afgezwaaid. Volgens Timmers hanteren deze politici bovendien ‘slechts bij zeer hoge uitzondering de voorzittershamer’. Nou, dan heb ik het zeker toevallig altijd slecht getroffen, want de laatste keer dat ik moest verschijnen was De Gaay Fortman voorzitter en de keer daarvoor was het Ed van Thijn.
Wanneer is die politieke infiltratie van de Raad eigenlijk begonnen? Daar kon een woordvoerder van de Raad mij helaas geen antwoord op geven. Dus heb ik zelf maar wat nagevlooid en u raadt het zeker al: het is allemaal begonnen onder Paars! Tot en met de jaren tachtig werd de Raad uitsluitend bemand door juristen en mediamensen. In 1990 duikt dan plots justitie-voorlichtster Toos Faber in de Raad op en daarna begint het storm te lopen: Erik Jurgens (1993), mevrouw De Vos van Gortel, een voormalig burgemeester van Utrecht (1995), Winnie Sorgdrager (1999), Bas de Gaay Fortman (2003) en dan in 2004 Salomons en Wolffensperger. U ziet: de Raad is een exclusief groepje voor PvdA, D66 en Groen Links. Politici van het CDA of de VVD zijn blijkbaar niet gewenst, laat staan mensen van partijen als de Christen Unie en de LPF.
NVJ-voorman Hans Verploeg maakte onlangs bekend dat de overheid ‘de positie van de Raad wil versterken’ en daartoe het budget ‘met een substantieel bedrag gaat verhogen’. Ik maak daaruit op dat de overheid bezig is om de Raad om te vormen tot een soort staatstoezichtsorgaan op de media. Maar Verploeg was in de wolken met deze verdere ondermijning van de onafhankelijkheid van de pers. Zullen we een wedje maken, Verploeg? Als die vier politici morgen uit de Raad worden gezet, kunnen jullie naar die centen fluiten. Daar zet ik een krat Jack Daniel’s op in.

P.S. Hoeveel krijgen de leden van de Raad eigenlijk betaald voor hun werkzaamheden? Waarom wil niemand mij daar een antwoord op geven? Is dat ook al staatsgeheim of zo? Het minste wat jullie kunnen doen is de leden Wolffensperger en Tillema op staande voet uit de Raad zetten. Hoewel het hen naar ik aanneem bekend is dat men zich discreet als arbiter behoort terug te trekken als men met een der procespartijen het bed heeft gedeeld, hebben zij dat beide nagelaten.

(De redactie heeft gebeld met secretaris van de Raad D. Koene en haar gevraagd of en zo ja welke disciplinaire maatregelen er inmiddels zijn genomen tegen Tillema en Wolffensperger. Ze antwoordde dat dit ‘interne zaken zijn waarover geen mededelingen worden gedaan’. Koene: “Op dit moment zijn beiden nog lid van de Raad. Daar wil ik het verder graag bij laten.”)