Meer aanwijzingen voor fraude bij Spyker Cars

ZOWEL SPYKER ALS MCGREGOR ZETTE DELOITTE AAN DE KANT

Door Micha Kat
Het afgelopen boekjaar heeft men nog eens goed gekeken naar de benchmarks en vervolgens een tender uitgeschreven aan drie partijen, waaronder Deloitte. De administratieve organisatie en de interne controle zijn inmiddels goed ontwikkeld. Een nieuwe frisse kijk hierop doet de onderneming goed en op basis van de thans uitgebrachte offertes wordt thans voorgesteld KPMG Accountants te benoemen. (…) Nadat de voorzitter heeft vastgesteld dat hierover geen vragen zijn stelt hij voor KPMG te benoemen tot externe accountant voor het boekjaar 2005-2006. Aldus gescheidt bij acclamatie. De voorzitter bedankt Deloitte voor de goede samenwerking en ondersteuning de afgelopen jaren.

Aldus de notulen van de AVA van beursfonds McGregor (kleding, ondermeer het merk Gaastra) van 28 april 2005. McGregor werd mede opgericht door Victor Muller, de huidige CEO van Spyker Cars. In april 2004 trad Muller af als voorzitter van de Raad van Commissarissen van McGregor in verband met zijn positie als topman van Spyker dat enige weken daarna naar de beurs ging. Muller verkocht een jaar later, op 20 april 2005 (dus daags voor de AVA waar Deloitte werd vervangen door KPMG) voor 3,7 mio Euro 211.000 aandelen McGregor aan de twee resterende bestuurders Jeroen Schothorst en Ben Kolff. Hij behield een belang van 5,1%. Het trio bestuurders richtte na de beursgang van McGregor in 1999 een geheim vehikel op met de naam ‘Waardevol’ om te ontkomen aan de individuele meldingsplichten (de drie hadden samen bijna de helft van de aandelen in handen) en ‘de beurskoers te stimuleren via aankopen van aandelen’. Topman Schothorst werd in mei 2006 veroordeeld wegens handel met voorkennis en het omzeilen van de meldingsplicht tot een taakstraf en een boete; Muller werd niet verorodeeld omdat hij ‘geen hoofdrol’ speelde in de koersmanipulatie.

Het mag toch wel opvallend heten dat Deloitte niet alleen aan de kant is gezet bij Muller-bedrijf McGregor maar ook bij Muller-bedrijf Spyker. Zeker omdat ook bij Spyker sprake lijkt van het oppompen van de beurskoers hetgeen net als bij McGregor een direct persoonlijk financieel belang dient van Muller die naar schatting 15% van de aandelen Spyker bezit. Alarmerend daarbij is dat er in beide gevallen geen enkele concrete reden wordt gegeven waarom er met Deloitte gebroken zou moeten worden.

Maar de verschillen zijn ook opvallend. Bij McGregor in 2005 kregen de aandeelhouders tenminste nog te horen wie Deloitte zou gaan opvolgen: KPMG. Bij Spyker in 2006 niet: bij de presentatie van de jaarcijfers 2006 kwam Ernst & Young als externe accountant ‘uit de hoge hoed’ van Muller. De suggestie wordt gewekt dat Deloitte wordt gebruikt voor het produceren van juichende jaarverslagen die de beurskoers moeten opstuwen tot het moment dat Deloitte te veel correcties zou moeten gaan toepassen op de eerdere audits om nog geloofwaardig te kunnen blijven en moet worden vervangen. Voor zover bekend luidde KPMG echter bij de jaarrekening 2006 van McGregor niet de noodklokken zoals Ernst & Young deed bij Spyker.

In een commetaar in het Financiele Dagblad staat (zonder bronvermelding) dat Spyker met Deloitte heeft gebroken omdat ze Deloitte te duur vonden. Is dat geloofwaardig? Spyker is een beursgenoteerd ‘glamourfonds’ waar Deloitte graag mee te koop loopt. Tenzij er grote controleproblemen zijn natuurlijk. Een beursgenoteerde onderneming zal nooit louter en alleen om redenen van prijsstelling breken met een externe accountant. Als er wordt gebroken, spelen er andere zaken. Over de prijs kan immers altijd worden gesproken. Daarnaast is het niet bekend dat er tussen de big four aanzienlijke prijsverschillen zouden bestaan bij het controleren van beursfondsen. Er lijkt ruimte voor gerede twijfel of de tender die Spyker beloofde op de AVA van 2006 ook daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. Daarbij dient de vraag zich aan: hoe kan een nieuwe externe accountant als Ernst & Young die zich helemaal vanaf nul in de onerneming moet verdiepen nu geodkoper zijn dan de vaste huisaccountant Deloitte?
Bij McGregor zou de organisatie ‘een frisse kijk’ willen krijgen van een nieuwe externe accountant. Ook niet echt een verklaring waar je als aandeelhouder genoegen mee zou nemen. Deloitte wist (of had moeten weten) van de koersmanipulaties van het trio bestuurders en hun verhikel ‘Waardevol’: waarschijnlijker is dat Deloitte bij McGregor de uitgang zocht omdat het heeft gefaald bij de controle en aansprakelijkheidsrisico’s wilde verkleinen. Bij Spyker mocht Ernst & Young en bij McGregor KPMG de rommel opruimen die Deloitte heeft veroorzaakt Het breken met de externe accountant is een te ingrijpende beslissing om te kunnen worden gemotiveerd met redenen als prijsstelling en het verlangen naar een ‘frisse blik’.

Al met al kan worden geconcludeerd dat de situatie rond McGregor en Deloitte opnieuw een aanwijzing is dat er van alles niet deugt bij Spyker Cars. Je zou toch eerder verwachten dat Muller een warme relatie heeft opgebouwd met Deloitte dat vanaf de beursgangen van zijn beide bedrijven jarenlang de externe accountant is geweest? Bij McGregor werd Deloitte in elk geval nog bedankt. Bij Spyker was zelfs dat er niet meer bij.

Lees hier en hier de eerdere stukken op deze site over mogelijke fraude bij Spyker Cars.