Joris Luyendijk en VPRO helpen Zomergasten om zeep
POLITIEK CORRECT? ZOMERGASTEN IS STAATS-TV GEWORDEN!
Even mochten we de hoop koesteren dat Zomergasten met een ‘echte journalist’ als presentator (na alle doorgerookte en geflipte ‘schrijvers’) een ‘kwaliteitsimpuls’ zou krijgen, maar die hoop is na twee uitzendingen wel de grond in geboord. De avond met Jeltje van Nieuwenhoven was in feite een grote uitzending van ‘zendtijd voor politieke partijen’ (voor de PvdA natuurlijk) en die met kunstenaar Joep van Lieshout was geen moment interessant. In beide uitzendingen kon of wilde Joris zijn gasten niet confronteren. Opvallend was ook dat de mainstream media nauwelijks ruimte inruimden om de uitzendingen te recenseren, een schril contrast met de eindeloze pagina’s interviews met Joris voordat de serie begon. NRC, Joris voormalige werkgever, maakte gisteren zelfs geen woord vuil aan de uitzending. Een aardige recensie is die van Lukasdelinkselul op Geenstijl. Hilarisch was de Volkskrant die de tenenkrommend saaie uitzending met Van Lieshout ‘verfrissend’ durfde te noemen. Helaas: journalist Luyendijk maakt zijn faam op geen enkele manier waar. Van Nieuwenhoven kreeg zelfs geen enkele tegewerping (waarom heeft de PvdA ingestemd met het zenden van troepen naar Afghanistan? Wat vindt u daarvan? Het is maar een suggestie), laat staan dat Joris het aandurfde haar te confronteren met haar politieke manipulaties en machinaties.
Het zou interessant zijn alle zomergasten uit de geschiedenis eens op een rijtje te zetten. Dat zou je zien, alleen al aan de keuze van de gasten, hoezeer het programma is afgegeleden. Uit mijn jeugd herinner ik me nog dat het programma echt spraakmakend was en dat je zelfs als adolescent ademloos zat te kijken. Er kwamen toen ook nog onbekende mensen met een echt eigen visie die soms puur op basis van hun optreden in Zomergasten bekendheid kregen zoals Anil Ramdas. Nu is het een volstrekt politiek-correcte parade van bekende en ‘belangrijke’ Nederlanders geworden die we meestal al tot in den treure kennen van radio en tv en niets verassends meer te melden hebben noch in staat zijn tot het formuleren van interessante en/of verassende visies. Dieptepunt was Jeltje die een fragment produceerde over een bibliotheek-bus in Friesland waar ze zelf als jonkie in voorkwam. Wat een armoede! Wat een misplaatste egomanie!
Maar die Joep maakte het nog veel bonter. Deze man was niet in staat tot uit uitdragen van een enkele zinsnede die verraste of kon beklijven. Hij was niet bij machte de door hem zelf uitgekozen fragmenten te verklaren noch te becommentarieren. Joris liet elke aanleiding tot verdieping liggen, waarschijnlijk omdat ook hij aanvoelde dat het denknivo van Van Lieshout een dergelijke verdieping bij voorbaat reeds kansloos zou maken. Gelukkig haakten ook de kijkers massaal af: de uitzending met Joep scoorde een abominabele 250.000 kijkers, de helft van de uitzending met Jeltje. Met Leon ‘Auschwitz’ de Winter krijgt Joris een laatste kans zijn reputatie te redden. Zal hij het aandurven deze propagandist van het fascistsische Israel het vuur aan de schenen te leggen? Kan hij hem boos krijgen? Of nog liever: zal het hem lukken De Winter hysterisch krijsend te laten roepen (pas dan is de uitzending wat mijn betreft geslaagd) ‘jij smerige antisemiet!’? Maar Joris kan het ook over een andere boeg gooien. Durft hij het nog te hebben over het stuk van De Winter das Madchen und die Monarchie uit de Beliner Morgenpost over het huwelijk tussen PWA en Maxima dat zoveel stof deed opwaaien? Of over de wijze waarop hij Zembla van de VARA betichtte van manipulatie en bedrog (klik op artikelen 8, 9 en 10 waarin hij de VARA ondermeer een ‘misselijkmakende bende nep-socialisten’ noemt) naar aanleiding van de uitzending over Hirsi Ali die uiteindelijk leidde tot de val van het kabinet? Spektakel genoeg mogelijk met De Winter. Maar waarschijnlijk wordt het opnieuw een avondje saai en politiek correct gebabbel. We shall see.
Tenslotte: de talloze interviews met Joris voorafgaand aan het begin van de reeks kwam al even ter sprake. Opmerkelijk is dat (op een uitzondering na) een enkel medium inging op de omstandigheden waaronder hij is weggegaan bij NRC Handelsblad en op de uitzending van Buitenhof waarin hij de wereldprimeur had van de Amerikaanse martelkampen in en rond Irak. De enige uitzondering was Het Parool. Maar die kleedden de vraag aan Joris in met wat hij vond van ‘de roddels die Micha Kat over hem verspreidde’. Joris antwoordde: ‘Een canard!” zonder verder ergens op in te gaan.
