‘Hoerstoricus’ Fasseur: voor al uw doofpotten

door Hans Vogel

Hoera, we hebben weer een onderzoekcommissie! De Commissie Davids die moet “onderzoeken” of de Nederlandse regering juist heeft gehandeld in de dagen dat de grote baas in Washington Irak de oorlog aandeed. Er moet blijkbaar weer wat in de doofpot worden gestopt, want daarvoor dienen onderzoekscommissies, vooral in Nederland. En wie zit er in de commissie? Cees Fasseur, de nijvere, volgzame hofbiograaf. Wel ja, een historicus, dan moet er echt wat aan de hand zijn. Want in Nederland laten historici zich al tientallen jaren door de macht misbruiken. W.F. Hermans noemde journalisten “hoernalisten,” want zij moeten opschrijven wat hun baas wil. In Nederland is er een grote categorie “hoerstorici,” historici in dienst van de politiek. Gramsci zou ze “organische intellectuelen” noemen, maar de term “intellectueel” is misschien wel te veel eer. Ik geloof dat tot die groep ook Cees Fasseur behoort. Ooit verklaarde hij “als het hof je vraagt dan kun je eigenlijk niet weigeren.” Blijkbaar dacht hij nu: “als de regering je vraagt dan kun je eigenlijk niet weigeren.” Afgaande op de literaire kwaliteiten van de hofbiografieën van de hand van professor Cees (zoals we hem in Leiden vaak noemden), kun je verwachten dat er straks een dik, onleesbaar rapport op tafel zal liggen, vol niet ter zake doende détails. Een soort van luchtbel eigenlijk. Of liever gezegd, een rookgordijn.

Als de commissie archiefstukken gaat bestuderen houdt dat wel een zeker risico in. Over Professor Cees circuleren in archievenland namelijk al geruime tijd hardnekkige geruchten dat hij  archiefstukken steelt, bijvoorbeeld uit het Nationaal Archief in Den Haag. Een verontwaardigd historicus, Henk Looijestein, wilde daarover ooit een stuk publiceren in het Historisch Nieuwsblad, maar dat durfde de redactie toch niet aan uit angst voor represailles.

Professor Cees was in Leiden niet zozeer bekend als geleerde, maar vooral als bestuurder. Veel tijd voor onderzoek had hij niet, te druk met besturen. Onderzoek was voor anderen, de vruchten voor Professor Cees. Zo liet hij zijn promovendi (bijvoorbeeld Vincent Houben, nu professor in Berlijn) onderzoek doen over de 19de-eeuwse geschiedenis van Java. Dat kwam goed uit, want Houben kende Javaans, Fasseur niet. Dan werd een stuk geschreven onder beider naam, en vervolgens ging Fasseur zo’n stuk voorlezen op een congres in een mooi, warm buitenland. De collega die al het werk had geleverd moest dan ook nog Fasseur zijn colleges overnemen tijdens diens afwezigheid. Het is te hopen dat in de Commissie Davids voldoende lui zitten die bereid zijn het werk van Professor Cees over te nemen.

En dan de bestuursstijl van Professor Cees! In 1991 nam hij zitting in het bestuur van de Stichting Schouwenburgfonds, een club die de beoefening van de militaire geschiedenis wilde bevorderen, onder andere door toekenning van een prijs. De eerste laureaat (in 1992) was Petra Groen, promovenda van Professor Cees, voor haar proefschrift. Vrijwel onmiddellijk daarop verzocht de Stichting aan de Leidse Letterenfaculteit, waar Professor Cees toen decaan van was, om een leerstoel militaire geschiedenis te mogen instellen. Ja natuurlijk!!! En raad eens wie de leerstoel als eerste mocht bekleden? Juist! Diezelfde Petra Groen. Mooi toch hoe alles keurig samenkomt. En reken maar dat alles ook nog eens mooi neutraal op papier staat. Klopt allemaal, zo op het oog.

Tenslotte, Cees Fasseur staat dan wel te boek als historicus, maar hij is in wezen jurist. Professor Cees is ooit begonnen als ambtenaar op justitie en heeft lange tijd gewerkt bij deze club van Demmink. Fasseur is de opsteller van de politiewet die zo briljant en vlekkeloos functioneert. Althans zo op het oog. Hijzelf is raadsheer in Amsterdam en zijn vrouw (mr. J. Fasseur-Van Santen) is vice-president van het Haagse gerechtshof. Davids komt van de Hoge Raad, evenals commissielid Koopmans. Drie lui van de rechterlijke macht. Dat belooft wat, want zoals bekend door deze site, is het Nederlandse juridisch apparaat door en door corrupt, in al zijn geledingen.

Me dunkt, er komt straks een lijvig rapport, maar ik denk dat niemand het ooit echt zal kunnen lezen. Na drie regels val je al in een ronkende slaap. Maar de boekhandel kan gerust zijn, niemand zal zo’n werk ooit willen stelen, je kunt er dus stapels van laten aanslepen. Heb je nog eens iets om op te zitten als de klandizie terugloopt.

Hans Vogel was jarenlang als deskundige Latijns Amerika verbonden aan de Universiteit van Leiden en aldus een collega van Cees Fasseur.