Hoe lang nog, rechter Hans Westenberg?

VICE-PRESIDENT WESTENBERG ATTAQUEERDE HP-FOTOGRAAF

door Pamela Hemelrijk
Het leek wel of judge Westenberg een verdachte in een strafzaak was, zo schichtig sloop hij maandag 31 oktober de rechtbank te Rotterdam binnen. Toen een fotograaf van HP/De Tijd hem kiekte, flipte de edelachtbare bijkans; hij werd ziedend, verschool zich achter zijn attach?-case, vloog de fotograaf zowat aan en dreigde met hel en verdoemenis als de foto zou worden gepubliceerd. HP/De Tijd ging dezelfde dag nog door de knie?n, en besloot de foto niet te gebruiken. Wij van klokkenluideronline hebben bij de (free-lance) fotograaf nog een bod op de gewraakte plaat gedaan (‘Dan plakken we judge Westenberg zijn ogen toch af met een balkje!’) maar de fotograaf was ook al schichtig geworden: hij wilde ‘geen gezeik’ en bleek niet te vermurwen.
Judge Westenberg voelt zich aangetast in zijn eer en goede naam door de advocaat Hugo Smit. Die heeft zich laten ontvallen dat Westenberg, tijdens een lopende zaak, soms doodleuk zelf gaat zitten bellen met procespartijen. Iets wat een rechter helemaal niet mag.

zie ook HP/de Tijd van deze week: het verhaal ‘de vechtende rechter’

Journalist Micha Kat tekende Smits uitlating op in zijn vorig jaar verschenen boek Topadvocatuur en een unicum was geboren: judge Westenberg daagde de advocaat en de journalist voor het gerecht. Dat is hier nog nooit vertoond: een rechter die zelf naar de rechter stapt. (Het wachten is nu op twee rechters die tegen elk??r gaan procederen. Wat zullen d?e een ruzie krijgen over de vraag welke collega de zaak mag behandelen! Wij verheugen ons er nu al op.)
Voor judge Westenberg is het een thuiswedstrijd, als het ware. De Rotterdamse rechtbank bevindt zich namelijk in een netelig parket: als zij de vordering afwijst en Smit en Kat gelijk geeft, erkent zij daarmee impliciet dat judge Westenberg wel degelijk een rotte appel in de mand is. Je ziet de krantekoppen bij wijze van spreken al voor je: ‘Hoe betrouwbaar is de Nederlandse rechtspraak nog?’ Het ligt dus voor de hand dat de rechtbank alles zal doen wat in haar vermogen ligt om confr?re Westenberg de hand boven het hoofd te houden. Al was het alleen maar om de Nederlandse rechtspraak voor imagoschade te behoeden.
Daar komt nog bij dat Westenberg kosteloos mag procederen, als ware hij een bijstandstrekker. De Raad voor de Rechtspraak heeft zich namelijk in een royale bui bereid verklaard Westenbergs proceskosten te vergoeden. Hij kan dus onbekommerd in beroep blijven gaan tot de dood erop volgt en zijn tegenpartijen bankroet zijn. De belastingbetaler dokt er wel voor. Gedaagden Smit en Kat daarentegen zijn nu al tienduizenden euro?s kwijt aan hun verweer. En dat is waarschijnlijk nog maar het begin.
Het draait allemaal om de vraag of judge Westenberg partijdig is geweest bij de behandeling van de ‘Chipshol-zaak’ in 1994. Het geschil draaide om de zeggenschap over Chipshol, een onderneming van de familie Poot, die bedrijvenparken wilden gaan ontwikkelen op peperdure bouwlokaties rond Schiphol. De afgelopen tien jaar hebben talloze partijen, waaronder diverse overheidsinstanties, getracht dat plan te dwarsbomen.
De zitting uit 1994 ligt velen nog vers in het geheugen. De familie Poot beschuldigde Westenberg na afloop onomwonden van partijdigheid. Professor mr. Wiek Slagter, die als kantoorgenoot van mr. Smit de zitting bijwoonde, nam ook geen blad voor de mond: ?Smit had nog geen mond opengedaan of hij werd al afgebekt en afgesnauwd door mr. Westenberg?, aldus de hoogleraar. ?De rechter stelde dat er wat hem betreft helemaal geen pleidooi meer nodig was. Wij hadden maandenlang die pleidooien voorbereid. Als je dan van de rechter hoort dat hij domweg niet ge?nteresseerd is, dan is dat bizar en onacceptabel?.
Smit mocht uiteindelijk wel pleiten, maar kreeg niet eens de gelegenheid zijn verhaal af te ronden. Bovendien werd hij volgens Slagter om de haverklap en op zeer onheuse wijze door Westenberg onderbroken. ?In feite kwam dit neer op wetsweigering. Het was werkelijk een wanvertoning. Het leek meer op een studentencabaret dan op een serieuze rechtszitting.?
Mr. Smit diende indertijd over het gedrag van Westenberg een klacht in bij de Haagse rechtbank, maar kreeg nul op het rekest, want in de notulen van de zitting was van Westenbergs gesnauw en ge?nterrumpeer geen woord terug te vinden. (Boze tongen beweren dat niet de griffier die notulen heeft opgemaakt, maar Westenberg zelf.)
En dan is er nog bedrijfsonderzoeker Pieter Lakeman, die als adviseur van de familie Poot de zitting bijwoonde. Hij vond aanvankelijk dat het allemaal wel meeviel, maar toen hij het vonnis van Westenberg onder ogen kreeg geloofde hij zijn ogen niet. Daarin werden de Poten niet alleen in het ongelijk gesteld, maar werd het hen ook verboden hun recht te zoeken bij de Ondernemingskamer van het Amsterdamse Gerechtshof. En wel op straffe van draconische dwangsommen. Westenbergs vonnis is later in hoger beroep vernietigd..
Het komt niet vaak voor dat deskundigen zich in zulke krasse termen over een rechter uitlaten, zelfs al horen ze, zoals in dit geval, allemaal bij het verliezende kamp. Judge Westenberg heeft er niettemin nooit stappen tegen ondernomen. Pas jaren later, toen mr. Smit in Kats boek terloops op de Chipshol-zaak terugkwam, sloeg de rechter op tilt. ?Bij grote claims?, zei Smit bij die gelegenheid, ?leert de ervaring dat rechters nerveus worden. Er gaan opeens gekke dingen gebeuren, zoals rechters die uitvoerig met advocaten gaan bellen over een zaak. In de Chipshol-zaak is dat ook gebeurd door mr. Westenberg van de Haagse rechtbank. Nederland lijkt wel te klein voor grote claims. Iedereen kent elkaar. Laten we dat een variant noemen van ons poldermodel?.
Westenberg ontkent dit bij hoog en bij laag. Volgens hem is mr. Smit de enige bron van dit indianenverhaal. Helaas voor hem heeft Smits toenmalige secretaresse bevestigd dat zij de judge in 1994 hoogstpersoonlijk met haar baas heeft doorverbonden: ?Mr. Smit reageerde verbaasd toen ik hem zei dat ik mr. Westenberg voor hem aan de lijn had. Hij vroeg of ik me niet vergiste, of ik niet de griffier van mr. Westenberg bedoelde. Maar nee, het was echt de rechter zelf. Na het gesprek, dat zeker tien minuten heeft geduurd, kwam mr. Smit onthutst mijn kamer binnen?.
Het gesprek ging, volgens mr. Smit, over de pleidooien. Westenberg zei daar geen behoefte aan te hebben, omdat de zaak wat hem betreft al was beklonken. Dat klonk niet erg veelbelovend voor de familie Poot. Geen wonder dat mr. Smit ?onthutst? was.

Judge Westenberg liet zich afgelopen maandag (geld speelt immers geen rol) vertegenwoordigen door de landsadvocaat mr. Boukema, die er maar op bleef hameren dat mr. Smit de enige bron is van deze lastercampagne tegen amice Westenberg. Het zal nog een hele kluif worden om dat hard te maken, want inmiddels hebben zich spontaan nog twee advocaten gemeld die Westenberg van partijdigheid beschuldigen. Hun verklaringen zitten in het dossier. De ene is de Rotterdamse advocate mr. Dumont. Ook zij kreeg een telefoontje van de judge, nadat zij hem had gewraakt. Westenberg zou haar hebben afgeblaft en gedreigd hebben haar het werken voortaan onmogelijk te maken. De ander is mr. K. ten Have. Hij vertelt dat zijn tegenpleiter ter zitting doodleuk een getuige ging zitten souffleren, zonder dat Westenberg ingreep. Toen ten Have bezwaar maakte tegen deze gang van zaken ontstak de judge in dolle woede, sloeg met de vuist op tafel. en schreeuwde Ten Have toe dat hij de rechtszaal zou worden uitgezet als hij nog ??n keer een mond open deed. Terwijl een advocaat toch betaald wordt om in de rechtszaal zijn mond open te doen, laten we wel wezen.

E?n ding is zeker: mr. Westenberg en zijn advocaat Boukema zullen van goeden huize moeten komen om al die beschuldigingen te ontzenuwen. En de Rotterdamse rechtbank zit met een akelig dilemma: als amice Westenberg zijn zaak wint, laadt het college zelf de schijn van partijdigheid op zich. Trekken Smit en Kat aan het langste eind, dan rust er voor eeuwig een smet op het blazoen van judge Westenberg, hetgeen niet bepaald bevorderlijk is voor het vertrouwen in de Nederlandse rechtspraak. Wat gaat het worden?
Enfin, de rechtankpresident zal proberen 14 december uitspraak te doen, maar het kon ook best wel wat later worden, voegde hij eraan toe. Wij wachten in spanning af.