Boekhoudfraude bij Spyker Cars?

SPYKER-CEO VIKTOR MULLER IN GEWEER TEGEN FRAUDE-VERWIJTEN

Door Micha Kat
Spyker-CEO Victor Muller beet dit weekeind in de AutoTelegraaf fel van zich af als reactie op de groeiende kritiek op zijn onderneming. De Telegraaf: “Het moet nu maar eens afgelopen zijn. Bestuursvoorzitter Victor Muller van Spyker Cars is het helemaal zat. Geruchten over onjuiste productiecijfers, verplaatsing van de productie naar het buitenland, ontslag van de helft van het personeel: allemaal onzin, meent Muller. “Wie heeft er toch belang bij om al dit soort verhalen de wereld in te brengen?” Even verderop: “Als voorbeeld noemt Muller de verdachtmakingen van de directeur van IQ Parts, een leverancier van rubber slangen die onlangs in de pers de productiecijfers van Spyker in twijfel trok. “Een bedrijf dat ons voor zegge en schrijve 4000 Euro aan rubbertjes heeft geleverd! Een eenpitter uit Nieuw-Vennep waar we al sinds 2005 geen zaken meer mee doen. En daar moet dan uit blijken dat Spyker onjuiste productiecijfers afgeeft? Laat me niet lachen. Het gaat ons gewoon te goed. Dan willen we in Nederland blijkbaar graag iets negatiefs lezen.””

Als er iemand echter belang bij heeft de negatieve verhalen te ontzenuwen, is het Muller wel. Zijn belang in zijn eigen onderneming bedraagt tussen de 25 en 50% en hij neemt ook nog deel in een ESOP (Employee Stock Options Program) dat –heel opvallend!- werd gestart op 5 juli 2005 toen de koers van Spyker een all times low bereikte van 9,30 Euro vanuit een introductiekoers van 15,50 Euro.. Muller mag op 5 juli 2010 voor zijn opties aandelen Spyker kopen voor 9,30 Euro. Thans is de koers 18,70 Euro. Maar ook na elk jaar mag Muller al een deel van zijn opties te gelde maken. Niemand heeft dus een groter belang bij een hoge beurskoers van Spyker dan de CEO zelf.

Eerder berichtte Accountingweb al over enkele alarmerende red flags die ook op andere internetsites de vraag oproepen: is Syker een zeepbel en Viktor Muller de Nina Brink van de autoindustire? De vertouwenscrisis begon 10 maart met het bericht dat investeringsfonds Go Capital het belang in Spyker aan het afbouwen is (juist op het moment dat de onderneming een nieuw topmodel introduceerde) zonder daarvoor een reden aan te geven. De investeerder zakte door de drempel van 5% heen en de koers van Spyker zakte met ruim 8%. Waarom dumpte Go Capital zijn Spyker-aandelen?
Vraagtekens worden thans ook geplaatst bij de rol van twee investeringsfondsen uit Abu Dhabi die eind 2005 opeens een belang namen van samen 32%. Dit opgeteld bij het grote belang van Muller zelf en dat van andere bestuurders en commissarissen roept vragen op over de kwaliteit van de aandeelhouders van Spyker. Eind 2004 stapte Talpa van John de Mol uit Spyker. Diens belang van ruim 23% werd overgenomen door de De Vries Robbe-groep, een beursfonds met een zeer slechte reputatie. Go Capital, begonnen door mensen van ABN Amro, heeft nu juist wel een goede reputatie. Zakt Spyker af naar de marge van de investeringswereld?

Dan zijn er de berichten over boekhoudfraude. Muller zou al jaren te veel auto’s opvoeren als zijnde ‘verkocht’. Volgens intersites zouden er nog 14 Spykers onverkocht in salons in de VS staan. Volgens het jaarverslag 2005 had Spyker in het totaal 46 auto’s verkocht waarvan 26 in 2005. Per 2006 zouden er 191 orders uitstaan. Maar bij de beursgang in mei 2004 zei Muller dat er ’57 orders in portefeuille zaten’ en eind augustus 2004 repte hij zelfs over 79 orders. Begin 2005 claimde Spyker een orderportefeuille van 99. De kloof tussen de omvang van de orderportefeuille en het aantal verkochte auto’s is wel erg groot. Uit het genoemde artikel uit De Telegraaf blijkt voorts dat er ook in Nederland Spykers ‘in opslag’ staan. Muller: “In totaal staan hier dus, even tellen, vijf Spykers die klaar zijn voor de aflevering. Die zijn al wel verkocht, maar om de een of andere reden nog niet bij de klant terechtgekomen.” De suggestie wordt gewekt dat Muller aan de ene kant de verwachtingen (en daarmee de koers) oppompt met onrealistische orderportefeuilles en aan de andere kant meer auto’s opvoert als zijnde verkocht dan er daadwerkelijk zijn verkocht.
Dan is er nog het punt van de R&D-kosten. Op de site van de VEB lezen we: “De geactiveerde R&D-investeringen van 15 mio Euro in 2004, voor 2005 nog 2 miljoen verhoogd, zullen met 30.000 Euro per auto worden afgeschreven en zijn door accountant Deloitte geaccepteerd.” Onderzoekskosten mogen niet worden geactiveerd; het lijkt ondenkbaar dat de 17 miljoen voor 2005 alleen ontwikkelingskosten zijn. Er zouden dan dus ten onrechte onderzoekskosten zijn geactiveerd. Uit het jaarverslag is niet op te maken welk deel ontwikkelingskosten zijn en welk deel onderzoekskosten. En die afschrijving van 30.000 per auto…. Die gaat wel erg langzaam als er zo weinig auto’s worden verkocht. Hiermee wordt de indruk gewekt dat de cijfers van Spyker zijn opgeblazen niet alleen met te veel verkopen, maar ook via de R&D-kosten.

Opvallend is ook dat Spyker voortdurend de publiciteit zoekt met nieuws over sponsoring en Formule 1-races, zaken die ver afstaan van de core business: het verkopen van peperdure sportbolides. Op 30 maart presenteert Spyker de cijfers over 2006.