Bart Mos en Joost de Haas: gijzeling dreigt
VERSCHONINGSRECHT VOOR TELEGRAAF-JOURNALISTEN AFGEWEZEN
De kans is levensgroot aanwezig dat Bart Mos en Joost de Haas, de twee journalisten van De Telegraaf die begin dit jaar een reeks artikelen publiceerden over staatsgeheimen die door een ex-AIVD’er zijn verkocht aan de onderwereld, in gijzeling worden genomen om ze aldus te dwingen hun bronnen prijs te geven. Deze bronnen zouden de journalisten hebben verteld dat de ex-AIVD’er Paul H. staatsgeheime stukken heeft verkocht aan de crimineel Mink K. Deze stukken die ook in het bezit kwamen van de journalisten zijn extreem gevoelig omdat ze informatie bevatten over breed verspreide corruptie binnen Justitie waar op grote schaal informatie zou worden verkocht aan de onderwereld. De dreigende gijzeling vindt plaats in het proces van het OM tegen deze Paul H. wegens het lekken van staatsgeheimen. De strafzaak die het OM opstartte tegen Mos en De Haas zelf wegens hetzelfde delict is inmiddels geseponeerd. Maar de dreiging vanuit Justitie voor de twee is er dus niet minder op geworden.
Volgens Bart Mos die vandaag in Den Haag voor de rechter-commissaris stond heeft deze aangegeven de claim op het verschoningsrecht niet te zullen honoreren. Op aandrang van de advocaat van de twee Viktor Koppe is de zitting geschorst; op 27 november wordt deze hervat. Mos: “We geven het OM geen enkele informatie. Maar de zaak staat nu wel op scherp. Saillant is dat het OM ons best het verschoningsrecht wil gunnen, maar de RC gaat daar dus niet in mee.” Betreft het hier een samenspanning tussen OM en RC? Dat zou je haast gaan denken. Mos: “De RC heeft aangegeven dat de rechtsorde door onze publikaties dermate is geschokt, dat er geen sprake kan zijn van verschoningsrecht.” In principe is het verschoningsrecht voor journalisten heilig behalve als er sprake is van zaken van leven of dood, bijvoorbeeld als een bron tegen een journalist zegt dat hij een grote bomaanslag gaat plegen. Van zo’n situatie is in dit geval geen sprake en dus is het des te schokkender dat in deze zaak blijkbaar geen beroep kan worden gedaan op het verschoningsrecht. Het gevolg is dan dat de journalisten worden vastgezet net zolang tot ze de informatie geven. Aan deze vastzetting zit in principe geen tijdslimiet. Mos: “We weten formeel nog niet eens precies wat het OM van ons wil weten. Daar zijn we nog niet aan toegekomen. Het ging nu alleen over het verschoningsrecht.”
Er is nog een dreiging voor de twee journalisten: de ex-AIVD’er Paul H. heeft ook aangifte gedaan tegen de twee op grond van het feit dat ze zijn identiteit als (ex)AIVD’er bekend hebben gemaakt. De identiteit van AIVD’ers is ook staatsgeheim. Het OM heeft over deze aangifte nog geen beslissing genomen. Twee journalisten van NRC Handelsblad bleken eerder van deze aangifte op de hoogte te zijn dan Mos en De Haas zelf.
