Antwoord kamervragen landmijnen in Enschede

DEFENSIE: GEEN MIJNEN IN ENSCHEDE

Jawel hoor, de ontwijkende antwoorden op de schriftelijke vragen van Christa van Velzen (SP) over de vuurwerkramp zijn binnen. Volgens Defensie heeft de commissie-Oosting, die indertijd de vuurwerkramp onderzocht, geen aanwijzingen gevonden dat zich op het terrein van SE Fireworks landmijnen bevonden.
Ja, dat wisten we al. In het rapport van de commissie staat slechts dat Defensie in de jaren negentig heeft BESLOTEN die 30.000 AP-23 landmijnen te laten vernietigen. Zo kan ik het ook. De vraag is nou juist of de commissie-Oosting ons een rad voor ogen heeft gedraaid.

Wordt het niet eens tijd die twee militairen, die na de plof met eigen ogen ontstekingsmechanismen op het rampterrein hebben zien liggen, onder ede door een rechter-commissaris te laten horen? Anoniem welteverstaan, want ze blijven liever gezond. Tijdens de IRT-affaire zijn er ook getuigen anoniem gehoord, dus er staan geen wetten in de weg, laat staan praktische bezwaren.
Voor de SP zal er weinig anders op zitten dan het hierbij te laten, naar gevreesd moet worden. Paar vragen stellen, je laten afschepen met leugens en ontwijkende antwoorden, en overgaan tot de orde van de dag; ziedaar de taakomschrijving van de gemiddelde volksvertegenwoordiger anno 2005. Wie zei ook weer dat dat de democratische controle in dit land niets meer is dan een ritueel?
Enfin, hier volgen de antwoorden van de staatssecretaris, voor wat ze waard zijn:

DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

1. Kent u het artikel ?Mijnen in Enschede??
Ja.

2. Is het waar dat er delen van ontstekingsmechanismen van militaire explosieven zijn gevonden in Enschede na de ontploffing van de vuurwerkfabriek? Zo ja, om welke militaire explosieven gaat het hier? Waren hier ook AP-23 mijnen bij? Welke hoeveelheden waren er opgeslagen bij SE Fireworks? Waarom is hiervan eerder geen melding gedaan? Hoe verklaart u het aantreffen van militaire ontstekingsmechanismen?

3. Kunt u expliciet uitsluiten dat er bij de vuurwerkexplosie in Enschede explosieven, munitie en/of ander defensiematerieel is ontploft? Zo neen, waarom niet? Welk defensiematerieel was opgeslagen op het terrein van SE Fireworks en in welke hoeveelheden?
Door de commissie Onderzoek vuurwerkramp (de zogenoemde ?commissie Oosting?) is uitvoerig onderzoek gepleegd naar onder meer de oorzaak en de toedracht van de vuurwerkontploffing op 13 mei 2000 te Enschede. Bij haar onderzoek heeft de commissie de resultaten kunnen betrekken van de onderzoeken die acht Rijksinspecties hebben gedaan naar de vuurwerkramp. Tevens is er over het strafrechtelijk onderzoek dat naar de ramp werd uitgevoerd overlegd en informatie uitgewisseld met het Openbaar Ministerie (OM) en met het regionale politiekorps Twente. De medewerking met het OM strekte zich onder meer uit tot het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en TNO, die in opdracht van het OM werden belast met technisch onderzoek naar het verloop en de oorzaak van de ramp. In dit kader heeft de commissie inzage gekregen in de resultaten van het onderzoek van NFI en TNO. Dit onderzoeksrapport is gepubliceerd als bijlage bij het rapport van de commissie Oosting. Uit het rapport van de commissie Oosting blijkt dat er geen aanwijzingen zijn gevonden die duiden op de aanwezigheid van materieel van Defensie (munitie of anderszins) bij het bedrijf SE Fireworks.

4. Is het waar dat militair getrainde experts op het gebied van gevaarlijke stoffen die tijdens hun hulpverlenende werkzaamheden deze militaire ontstekingsmechanismen aantroffen daags na de ramp rapport uitbrachten maar prompt werden weggestuurd met de mededeling dat zij hun bevindingen vooral niet wereldkundig moeten maken? Wie heeft het besluit genomen om deze hulpverleners te verhinderen hun ernstige bevindingen te rapporteren? Bent u bereid hier diepgravend onderzoek naar te doen?

5. Is het u bekend dat deze hulpverleners in de weken na de ramp diverse malen telefonisch anoniem met de dood zijn bedreigd? Is er technisch onderzoek geweest naar de herkomst van deze telefoongesprekken? Wat was hiervan de uitkomst?
Tot de reikwijdte van de rapportage van de commissie Oosting behoorden naast de oorzaak en toedracht van de vuurwerkramp ook de rampenbestrijding en het afhandelen van de gevolgen van de ramp. Daaronder vallen ook de activiteiten die de verschillende betrokken instanties onmiddellijk of kort na de ramp hebben ondernomen. Naast het feit dat uit het rapport van de commissie Oosting blijkt dat er geen aanwijzingen zijn gevonden voor de aanwezigheid van defensiematerieel, blijkt ook op geen andere manier iets van de vermeende vondst van militaire ontstekingsmechanismen door hulpverleners. Ook van de vermeende anonieme telefonische dreigementen aan het adres van hulpverleners is ons niets bekend. Het ligt overigens in de rede dat er aangifte is gedaan, mochten zich dergelijke doodsbedreigingen hebben voorgedaan, en er derhalve een justitieel onderzoek is uitgevoerd. Van een dergelijke aangifte en / of een onderzoek is ons niets bekend. Met inachtneming van de omvang en reikwijdte van het rapport van de commissie Oosting zien wij geen reden om daar een nader onderzoek naar in te stellen.

6. Herinnert u zich de toezegging van uw ambtsvoorganger dat uiterlijk in mei 1998 alle AP-23 mijnen vernietigd zouden zijn? 2) Is het waar dat in 1998 niet alle exemplaren van de AP-23 zijn vernietigd? Zo ja, waarom niet? Hoeveel exemplaren zijn er niet vernietigd? Zo neen, wanneer is het restant (20.073 mijnen) vernietigd? Waar is dit gebeurd? Bent u bereid de vernietigingsrapporten van de AP-23 openbaar te maken? Zo neen, waarom niet?

7. Is het waar dat het transport van de te vernietigen mijnen voor grote logistieke problemen zorgde? Zo ja, waaruit bestonden die problemen? Is dat probleem ooit opgelost? Zo ja, hoe?

8. Is het waar dat een deel van deze mijnen op particuliere opslagterreinen is opgeslagen? Zo ja, bent u bereid de Kamer te informeren welke terreinen het hier betrof, om welke periode het gaat en of u de plaatselijke autoriteiten (burgemeester en wethouders, politie en brandweer) hierover hebt ingelicht? Zo neen, waarom niet? Worden er nog steeds AP-23 mijnen op particuliere terreinen opgeslagen? Zo ja, waar? Zij er Nederlandse AP-23 mijnen in het buitenland terecht gekomen zonder uiteindelijk vernietigd te worden? Zo ja, waar en welke hoeveelheden? Zijn er mijnen opgekocht en zo ja, door wie en in welke hoeveelheden?
Volgens de toezegging van mijn ambtsvoorganger in december 1997 (Kamerstuk 25 600 X, nr. 39) zouden alle toen nog niet vernietigde AP-23 antipersoneelmijnen uiterlijk in mei 1998 zijn vernietigd. Dit betrof een aantal van 20.073 mijnen. Daarvan heeft de Franse firma AF DEMIL, dat is gespecialiseerd in de vernietiging van munitie, 19.920 exemplaren vernietigd. Van de door u genoemde ?grote logistieke problemen? daarbij is mij niets bekend. De laatste 153 mijnen zijn, zonder dat zich daarbij incidenten hebben voorgedaan, door Defensie zelf onschadelijk gemaakt.
Over de levering van AP-23 antipersoneelmijnen aan het buitenland is de Kamer in 2003 ingelicht (Kamerstuk 28 686, nr. 5, van 14 april 2003). Daarbij is melding gemaakt van het feit dat de desbetreffende mijnen ofwel zonder incidenten tot ontploffing waren gebracht, ofwel onschadelijk waren gemaakt.

9. Kunt u aangeven of er nog ander defensiematerieel wordt of werd opgeslagen op particuliere terreinen? Om welke terreinen gaat het en in welke periode werd welk materieel bij particulieren opgeslagen?
Met uitzondering van kleine aantallen mijnen en andere munitie die worden gebruikt voor onderzoeksactiviteiten, of waaraan door particuliere firma?s in opdracht van Defensie werkzaamheden aan worden uitgevoerd, worden geen mijnen of munitie opgeslagen bij particulieren. Ook in het verleden werden voor zover ik heb kunnen achterhalen mijnen en munitie nooit op dergelijke manier opgeslagen. Zoals mijn ambtsvoorganger heeft gemeld wordt van de AP-23 antipersoneelmijn geen voorraad aangehouden ten behoeve van onderzoeks- en beproevingsactiviteiten.