Accountants hielpen mee tegen Chipshol

OOK PWC EN KPMG BETROKKEN BIJ CHIPSHOL-SAMENZWERING

‘Obstructie Schiphol’, ‘Italiaanse toestanden’, ‘wildwesttaferelen’ en ‘stelselmatige tegenwerking’: deze kreten uit landelijke kranten van 11 en 13 juni beschreven de wijze waarop Schiphol samen met diverse overheden de strijd aanbindt met de private projectontwikkelaar Chipshol. De casus belli: 150 hectare kostbare grond waarop Chipshol kantoorpanden wil ontwikkelen. Schiphol verzet zich hier al jaren tegen omdat het (de beursgang!) zelf optimaal wil kunnen profiteren van de lucratieve ontwikkeling van commercieel vastgoed met de eigen ontwikkelingsmaatschappijen SRE en SADC. In januari werd Schiphol nog veroordeeld tot een schadevergoeding van (waarschijnlijk) 100 mio Euro als compensatie voor een bouwverbod voor Chipshol dat het samen met het ministerie van V&W had ‘geregeld’. De PvdA vroeg om een parlementair onderzoek naar de affaire. PwC is de accountant van Schiphol. In de jaarrekening 2004 heeft Schiphol een voorziening genomen van 10 mio Euro als gevolg van de genoemde veroordeling tot schadevergoeding. Dit bedrag wijkt zozeer af van de (door andere accountants berekende) schade van 100 mio (zonder enige uitleg of toelichting) dat Pieter Lakeman van SOBI op 21 april een tuchtklacht heeft ingediend tegen PwC; deze klacht is te lezen op de site van SOBI.

Door deze zeer lage voorziening goed te keuren lijkt PwC zich voor het karretje te hebben gespannen van Schiphol dat het bedrag van 100 mio altijd ‘absurd’ heeft genoemd. De behandelend vennoot van PwC, Eric Hartkamp RA, heeft uitstel gekregen voor het indienen van zijn verweerschrift tot 19 augustus.
Delicaat wat betreft de positie van PwC is dat rechtsvoorganger Coopers & Lybrand eerder accountant was van Chipshol. In die tijd (1995) trok toenmalig topman Cees van Luijk op bizarre wijze het initiatief naar zich toe in de controle van Chipshol door out of the blue te weigeren een goedkeurende verklaring af te geven. Hiermee ging hij direct in tegen de lijn van de behandelende partner Joop Bakker RA. Dit ingrijpen kwam Van Luijk duur te staan: hij kreeg in twee instanties zware tuchtrechterlijke veroordelingen aan de broek waarna zijn loopbaan in het slop geraakte. Coopers was in die tijd ook reeds de accountant van Schiphol; de suggestie wordt gewekt dat Van Luijk de kleinere klant heeft willen opvoeren aan de grotere.
De forensische accountants van KPMG werden actief toen binnen Chipshol een felle strijd om de macht over de gronden (toen nog 600 hectare) uitbrak tussen grondleggers Poot en de ‘groep Van Andel’. Via een omstreden vonnis uit 1994 (dat pas in 2000 werd vernietigd) kreeg deze groep enige jaren de macht in handen. Van Andel cs. gaf KPMG in die tijd de opdracht een zo schadelijk mogelijk rapport te maken over de handel en wandel van Poot cs. In dit rapport werden tal van beschuldigingen en verdachtmakingen geuit zonder voorafgaand feitelijk onderzoek. In twee tuchtzaken werden de accountants van KPMG hiervoor veroordeeld; slechts topman Ben van der Veer ging vrijuit omdat werd geoordeeld dat deze geen directe bemoeienis had gehad met de gewraakte rapportage.

Zie ook accountingweb